Tổn thương t.iền ung thư đại trực tràng không đau đớn khiến nhiều người nhầm với bệnh vặt nên không đi khám.
Tế bào ác tính âm thầm xâm lấn, di căn tới các bộ phận khác.
Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ 3 trên thế giới với khoảng 2 triệu ca mắc mới mỗi năm. Tại Việt Nam, đây là loại ung thư phổ biến thứ 4 ở nam giới sau ung thư gan, phổi và dạ dày. Ở nữ giới, ung thư đại trực tràng đứng sau ung thư vú và phổi.
Số lượng mắc mới năm 2020 là hơn 16.400 ca và số t.ử v.ong do ung thư đại trực tràng là 8.203 trường hợp – đây là con số được các chuyên gia đưa ra tại Hội thảo Kỹ thuật cao trong nội soi cắt tách dưới niêm mạc trong ung thư đường tiêu hóa tại Bệnh viện Bạch Mai ( Hà Nội) ngày 2/3.
Theo Phó Giáo sư Nguyễn Công Long – Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa và Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai, mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận từ 800 – 1.000 bệnh nhân vào khám và nội soi tiêu hóa trong đó nhiều trường hợp phát hiện ung thư. Nếu ở giai đoạn sớm, bác sĩ sẽ “hớt” luôn tổn thương ung thư, người bệnh không cần phải nội soi thêm hoặc phẫu thuật mở. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn sớm còn ít.
Bệnh nhân được bác sĩ nội soi tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: P.Thúy.
Đối với ung thư đại trực tràng, dấu hiệu nhận biết rất mơ hồ. Nhiều biểu hiện t.iền ung thư không đau đớn, dễ bị nhầm là bệnh vặt nên người mắc không đi kiểm tra. Khi bệnh nhân đi nội soi thì phát hiện có tổn thương ung thư thậm chí chuyển sang giai đoạn muộn.
Các tổn thương t.iền ung thư gồm viêm đại trực tràng c.hảy m.áu và bệnh Crohn, polyp đại trực tràng như polyp tuyến, polyp tăng sản và polyp loạn sản phôi. Những polyp có kích thước trên 2cm có nguy cơ ung thư cao.
Bác sĩ cảnh báo những dấu hiệu bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý, nên đi khám ngay:
1. Thay đổi thói quen đại tiện, giờ giấc đi vệ sinh, từ vài lần đến cả chục lần trong ngày. Bệnh nhân bị táo bón, phân lỏng hoặc xen kẽ cả hai.
2. Hằng ngày, người bệnh luôn có cảm giác buồn đi vệ sinh, phân chứa nhầy m.áu.
3. Khuôn phân bị dẹt, vẹt góc hoặc có rãnh do khối u ở trực tràng.
4. Bệnh nhân suy nhược, niêm mạc xanh, sụt cân.
Bệnh chia thành các giai đoạn sau:
Giai đoạn 0: Khối u được tìm thấy trong niêm mạc đại trực tràng, chưa di căn hạch xung quanh.
Giai đoạn I: Khối u xâm lấn lớp dưới niêm mạc hoặc lớp cơ của thành đại trực tràng, chưa di căn hạch xung quanh.
Giai đoạn II: Khối u xâm lấn lớp dưới thanh mạc, vùng mô quanh đại tràng, thủng vào phúc mạc tạng hoặc xâm lấn cơ quan kế cận, chưa di căn hạch xung quanh.
Giai đoạn III: Khối u đã di căn hạch xung quanh, chưa di căn xa.
Giai đoạn IV: Khối u di căn xa đến một nơi như phổi, gan, hoặc buồng trứng ở nữ.
Polyp thường không có biểu hiện triệu chứng nhưng có thể được tìm thấy qua nội soi đại tràng vài năm trước khi ung thư xâm lấn phát triển.
Phát hiện ‘công tắc’ ngăn ung thư ruột ở nơi khó ngờ
Đột phá mới từ Đại học Quốc gia Úc (ANU) hứa hẹn vô hiệu hóa các tế bào ung thư ruột ‘từ gốc’.
Trong nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Science Advances, nhóm tác giả ANU đã xác định một loại protein ngay trong hệ thống miễn dịch của con người có thể được điều khiển để giúp khắc phục bệnh ung thư ruột.
Ung thư ruột – Ảnh đồ họa: JOHNS HOPKIN MEDICINE
Tờ Medical Xpress dẫn lời TS Abhimanu Pandey, tác giả chính của ngheien cứu, cho biết protein nói tên được gọi là Ku70, có thể được kích hoạt hoặc “bật” giống như một công tắc đèn bằng các loại thuốc mới và cả thuốc hiện có.
“Ở trạng thái kích hoạt, protein hoạt động giống như một hệ thống giám sát, phát hiện các dấu hiệu DNA bị hư hỏng trong tế bào chúng ta” – TS Pandey giải thích.
DNA là mã di truyền của sự sống. DNA bị hư hỏng là một trong các nguyên nhân có thể biến tế bào khỏe mạnh thành tế bào ung thư.
Nghiên cứu của ANU cho thấy Ku7- có thể “làm mát” các tế bào ung thư và dọn dẹp DNA bị hư hỏng.
Việc dọn dẹp DNA hỏng ngăn chặn việc các tế bào lành bị biến thành tế bào ung thư, trong khi tính năng “làm mát” giúp ngăn tế bào ung thư ruột trở nên hung hãn hơn.
Điều này đồng nghĩa với việc ngăn di căn và thậm chí là vô hiệu hóa chúng bằng cách giữ chúng ở trạng thái không hoạt động.
Phát hiện này chưa trực tiếp đưa đến một phác đồ điều trị ung thư mới, nhưng đã mở ra một con đường quan trọng.
Theo GS Ming Man, thành viên nhóm nghiên cứu, các phương pháp sàng lọc ung thư ruột trong tương lai có thể bao gồm việc kiểm tra mức Ku70 trong polyp t.iền ung thư.
Ngoài ra, cần thêm một số nghiên cứu đề ứng dụng con đường này vào việc điều trị ung thư ruột, bao gồm tìm hiểu xem các thuốc hay sự kết hợp thuốc nào có thể tác động hiệu quả nhất tới “công tắc” Ku70.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ung thư ruột – hay còn gọi là ung thư đại trực tràng – đang là loại ung thư phổ biến hàng thứ 3 trên thế giới và đứng thứ 2 trong danh sách các loại ung thư gây t.ử v.ong nhiều nhất.
Còn theo thống kê tại Úc được nhóm nghiên cứu trích dẫn, chỉ riêng tại nước này mỗi tuần đã có 100 người t.ử v.ong vì ung thư ruột. Tuy vậy, 90% các ca bệnh có thể được điều trị thành công nếu như được phát hiện sớm.
