Ung thư đại trực tràng đứng thứ 5 trong số 10 bệnh ung thư phổ biến nhất ở cả hai giới. Ai cũng có nguy cơ mắc căn bệnh này, nhưng nguy cơ sẽ tăng lên nếu có các yếu tố sau.
TS.BS Bùi Ánh Tuyết, Trưởng khoa Nội soi thăm dò chức năng cho biết, ung thư đường tiêu hóa là bệnh ung thư thường gặp và là nguyên nhân t.ử v.ong hàng đầu tại nhiều quốc gia trên thế giới. Đặc biệt ung thư đại trực tràng đang có xu hướng tăng lên. Theo GLOBOCAN 2018 (Ghi nhận ung thư) có khoảng 1,8 triệu ca mới mắc chiếm 10,2 % và khoảng 880 nghìn ca t.ử v.ong chiếm 9,2 % tổng số ca t.ử v.ong do ung thư đại trực tràng.
Ghi nhận ung thư 2018 tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đứng thứ 5 trong số 10 bệnh ung thư phổ biến nhất ở cả hai giới với số ca mắc mới là 14.733 và 7.856 trường hợp t.ử v.ong. Cũng theo thống kê của WHO, với nhóm bệnh nhân phát hiện bệnh giai đoạn sớm có tỷ lệ sống sau 5 năm đạt 90%, bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn muộn thì chỉ khoảng 10%.
Ai cũng có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, tuy nhiên có những yếu tố sau sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh:
Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh
Đây là một trong những yếu tố nguy cơ làm tăng tỉ lệ mắc ung thư đại trực tràng. Bằng chứng là 57% người trưởng thành tại nước ta ăn thiếu rau và trái cây so với khuyến nghị của WHO, trong khi lại ăn nhiều thịt; Chế độ ăn nhiều thịt đỏ (thịt bò, lợn, cừu, gan) và thịt chế biến công nghiệp (xúc xích, thức ăn nhanh), thịt nấu ở nhiệt độ rất cao (rán, nướng).
Uống bia rượu, hút t.huốc l.á
Một nửa nam giới Việt Nam uống rượu bia ở mức nguy hại; đàn ông Việt hút thuốc rất phổ biến. Bia rượu, t.huốc l.á đều là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ ung thư, trong đó có ung thư đại trực tràng.
Ít vận động thể lực, béo phì
Nguy cơ ung thư sẽ gia tăng ở các đối tượng này.
T.uổi tác và di truyền
Ngoài lối sống, ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố t.uổi tác và di truyền, tuy nhiên số ca liên quan đến di truyền chỉ chiếm 3-5%.
T.uổi càng cao càng có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng, đặc biệt nguy cơ tăng cao rõ rệt sau 50 t.uổi.
Ngoài ra những người có t.iền sử bị polyp; t.iền sử bị viêm đại-trực tràng, bao gồm cả bệnh Crohn; T.iền sử gia đình bị ung thư hoặc polyp dạng tuyến đại-trực tràng.
Theo ghi nhận tại bệnh viện K, hiện tại hơn 70% bệnh nhân ung thư đến khám ở giai đoạn muộn với các nhu cầu điều trị giảm đau và chăm sóc triệu chứng là chủ yếu. Việc bệnh nhân đến các cơ sở y tế khám bệnh ở giai đoạn muộn khiến hiệu quả của việc chữa bệnh bị giảm rất nhiều. Nhu cầu phát hiện chẩn đoán ung thư sớm đang rất lớn giúp tăng hiệu quả và giảm chi phí điều trị đáng kể.
Để phòng ngừa ung thư đại tràng, các chuyên gia đưa ra lời khuyên nên hạn chế ăn nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật; bổ sung đầy đủ chất xơ từ lúa mạch, trái cây, rau tươi, các vitamin E, C, và A …và duy trì chế độ sinh hoạt năng động, luyện tập thể dục thường xuyên. Các chuyên gia khuyến cáo, những người có t.iền sử viêm đại tràng mạn tính, trong gia đình có người thân từng mắc ung thư đường tiêu hóa (thực quản, dạ dày, đại tràng), hoặc khi có triệu chứng sụt cân không rõ lý do, táo bón, đầy bụng, đi tiêu ra m.áu, ói ra m.áu … thì nên đi khám ngay để tầm soát, phát hiện và điều trị kịp thời.
Điều trị ung thư tại chỗ ở Lào Cai: “Cứu cánh” nhiều bệnh nhân nghèo
Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân Lào Cai đã thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật về ung thư đường tiêu hóa như: Ung thư dạ dày, đại trực tràng, túi mật, thận…
Mới đi vào hoạt động chưa lâu, nhưng Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân, trực thuộc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận, thực hiện thành công nhiều kỹ thuật tiên tiến, mở ra cơ hội điều trị an toàn, tiết kiệm cho người bệnh ở địa phương, nhất là những người nghèo.
Thực hiện phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng tại Lào Cai.
Bệnh nhân Trần Duy Thành có khối u lớn ở thùy phải tuyến giáp, chỉ định phẫu thuật. Sau quá trình được các bác sĩ Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân Lào Cai thăm khám, tư vấn điều trị tại chỗ an toàn, tiết kiệm với phương pháp mới không để lại sẹo, những lo lắng ban đầu của anh Thành đã được giải tỏa.
“Được các bác sĩ tư vấn phẫu thuật nội soi sẽ an toàn hơn cho người bệnh nên tôi cũng bàn bạc với gia đình và quyết định điều trị bằng phương pháp này”- bệnh nhân Thành nói.
Ngoài phương pháp phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng, Trung tâm hiện cũng đã làm chủ kỹ thuật đặt buồng truyền hóa chất, phát huy hiệu quả rất tích cực với người mắc ung thư vú, đại trực tràng phải hoá trị nhiều đợt; giúp người bệnh giảm đau đớn và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Bệnh nhân Lý Thị Mai nói: “Đúng là bác sĩ đặt buồng xong, tiêm truyền trực tiếp nhưng không cảm thấy đau. Giờ có vấn đề gì phải tiêm truyền tôi không còn lo đau đớn nữa, yên tâm hơn rất nhiều”.
Dù mới đi vào hoạt động từ đầu tháng 3/2021, nhưng Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân Lào Cai đã thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật về ung thư đường tiêu hóa như: Ung thư dạ dày, đại trực tràng, túi mật, thận… Đến nay, còn phát triển thêm một số kỹ thuật cận lâm sàng như: sinh thiết về tiêu hóa, hô hấp, khí – phế quản; thực hiện các xét nghiệm tế bào…
Pha hóa chất điều trị cho bệnh nhân ung thư
Bên cạnh đó, Trung tâm cũng triển khai hiệu quả công tác điều trị hoá chất, chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Rất nhiều bệnh nhân tham gia điều trị bệnh đã có tín hiệu khả quan. Thạc sĩ Tô Minh Hùng, Phó Giám đốc Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai cho biết: “Đối với những kỹ thuật đã thực hiện được, chúng tôi sẽ phát huy, còn một số kỹ thuật cao hơn thì chúng tôi sẽ mời các chuyên gia ở bệnh viện K, bệnh viện Bạch Mai lên hỗ trợ, làm sao để bệnh nhân không phải chuyển tuyến”.
Nhờ sự hỗ trợ của công nghệ, máy móc hiện đại, cộng với rút ngắn quãng đường so với phải về tuyến trung ương, điều trị ung thư tại chỗ còn giúp người bệnh ở Lào Cai tiết kiệm rất nhiều chi phí, nhất là với người bệnh khó khăn, đồng bào thiểu số ở vùng cao./.
