Dưới đây là những điều bạn cần biết để giữ an toàn cho mọi người nếu bạn là F0 đang điều trị tại nhà hoặc bạn đang chăm sóc cho người thân mắc COVID-19 tại nhà.
Theo Tiến sĩ April Baller, chuyên gia y tế của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hai tình huống có thể xảy ra yêu cầu một người phải chăm sóc bản thân hoặc chăm sóc bệnh nhân COVID-19 tại nhà.
Tình huống thứ nhất là khi hệ thống y tế bị quá tải. Điều này xảy ra ở những nơi có sự gia tăng đột biến các ca bệnh trong cộng đồng. Hiện nay ở nhiều quốc gia, công suất giường bệnh trong bệnh viện gần như hoặc đã quá tải. Trường hợp này, những gì bác sĩ có thể làm là gặp một bệnh nhân, đưa ra phương pháp điều trị và tư vấn cho họ, sau đó bệnh nhân sẽ phải tự chăm sóc tại nhà.
Tình huống thứ hai là khi bệnh nhân kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 nhưng họ không có bất kỳ triệu chứng nào hoặc có các triệu chứng rất nhẹ và họ không mắc bất kỳ bệnh nền nào như bệnh tim mạch, bệnh phổi mãn tính hoặc tiểu đường, đồng thời họ không phải là người già. Vì vậy, những người này có thể được chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, điều quan trọng là trước tiên họ phải liên hệ với bác sĩ để được tư vấn.
Dấu hiệu cảnh báo khẩn cấp
Theo dõi bản thân hoặc người thân của bạn cẩn thận và thường xuyên. Nếu các triệu chứng ngày càng trở nên tồi tệ hơn, hãy gọi cho bác sĩ. Tốt nhất, điều này nên được thực hiện ít nhất một lần mỗi ngày đối với bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào.
Liên hệ với bệnh viện nếu người bệnh không thể thức dậy hoặc có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm bao gồm: Khó thở, đau hoặc tức ngực dai dẳng, môi hoặc mặt hơi xanh xao, không có khả năng tỉnh táo, da, môi hoặc móng tay màu nhợt nhạt, xám hoặc xanh lam (tùy thuộc vào tông màu da). Đối với t.rẻ e.m, thường có thể chúng đột nhiên tỏ ra khó chịu, bỏ ăn, môi hoặc mặt xanh và trẻ sơ sinh sẽ không có khả năng bú mẹ.
Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng máy đo nồng độ oxy tại nhà, đặc biệt nếu người bệnh có các yếu tố nguy cơ gây bệnh nặng với các triệu chứng COVID-19. Máy đo nồng độ oxy là một thiết bị thường kẹp vào đầu ngón tay, giúp kiểm tra nhịp thở bằng cách đo lượng oxy trong m.áu. Chỉ số đọc dưới 92% có thể làm tăng khả năng nhập viện. Hãy đảm bảo bạn hiểu cách sử dụng thiết bị và biết đâu là số đo bất thường hay số đo bình thường.
Điều trị bệnh nhân COVID-19: (Ảnh minh họa: T.iền Phong)
Bảo vệ người khác nếu bạn mắc COVID-19
Nếu bạn bị nhiễm COVID-19, hãy ngăn ngừa sự lây lan virus bằng cách:
– Ở nhà không đi làm, đi học và không đến các khu vực công cộng trừ khi đi khám bệnh.
– Tránh sử dụng phương tiện giao thông công cộng, dịch vụ đi chung xe hoặc taxi.
– Tự cách ly trong một phòng riêng, cách xa gia đình và những người khác càng xa càng tốt. Điều này bao gồm cả việc ăn uống trong phòng của bạn. Mở cửa sổ để không khí lưu thông. Sử dụng phòng tắm riêng nếu có thể.
– Tránh không gian chung trong nhà của bạn càng nhiều càng tốt. Khi sử dụng không gian chung, hãy hạn chế di chuyển. Tránh xa các thành viên trong gia đình bạn ít nhất 2 m.
– Làm sạch các bề mặt thường xuyên chạm vào trong phòng và phòng tắm riêng của bạn, chẳng hạn như tay nắm cửa, công tắc đèn, thiết bị điện tử và cầu thang hàng ngày.
– Tránh dùng chung đồ gia dụng cá nhân, chẳng hạn như bát đĩa, khăn tắm, ga giường và đồ điện tử.
– Đeo khẩu trang khi ở gần người khác. Thay đổi khẩu trang mỗi ngày. Nếu không thể đeo khẩu trang, hãy che miệng và mũi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay khi ho hoặc hắt hơi. Sau đó, vứt bỏ khăn giấy hoặc giặt khăn tay.
– Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây hoặc sử dụng chất khử trùng tay có cồn có chứa ít nhất 60% cồn.
Bảo vệ bản thân khi chăm sóc người bị COVID-19
Để bảo vệ bản thân khi chăm sóc người mắc COVID-19, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị:
– Người chăm sóc bệnh nhân COVID-19 phải là người không có bệnh nền và không phải là người cao t.uổi.
– Giữ tay sạch và tránh xa mặt người bệnh. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây hoặc sử dụng chất khử trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn, đặc biệt là sau khi tiếp xúc gần hoặc ở cùng phòng với người bệnh. Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng.
– Đeo khẩu trang, tránh xa người bệnh ít nhất 2 m. Không chạm vào khẩu trang khi bạn đang sử dụng nó. Nếu khẩu trang bị ướt hoặc bẩn, ngay lập tức thay bằng cái mới khô và sạch. Sau khi vứt khẩu trang đã sử dụng phải rửa tay sạch sẽ.
– Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên. Hàng ngày, sử dụng bình xịt hoặc khăn lau nhà để lau các bề mặt thường bị chạm vào. Tránh dọn phòng riêng và phòng tắm của người bệnh. Dành riêng giường và đồ dùng cho người bệnh sử dụng.
– Hãy cẩn thận với giặt ủi. Đừng giũ quần áo bẩn. Sử dụng bột giặt thông thường để giặt quần áo của người bệnh. Rửa tay sau khi cho quần áo vào máy giặt và làm khô kỹ quần áo. Nếu bạn đang xử lý quần áo bị dính đất của người bệnh, hãy đeo găng tay dùng một lần và để các vật dụng xa cơ thể. Rửa tay sau khi tháo găng tay. Bỏ găng tay và khẩu trang bẩn vào thùng rác có nắp đậy trong buồng của người bệnh.
– Đeo găng tay khi tiếp xúc với bát đĩa, cốc hoặc đồ dùng mà người bệnh sử dụng. Rửa các vật dụng bằng xà phòng và nước nóng hoặc trong máy rửa bát. Rửa tay sạch sẽ sau khi tháo găng tay hoặc xử lý các vật dụng đã qua sử dụng.
– Tránh tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể của người bệnh. Mang găng tay dùng một lần và khẩu trang khi chăm sóc răng miệng và hô hấp cũng như khi xử lý phân, nước tiểu hoặc các chất thải khác. Rửa tay trước và sau khi tháo găng tay và khẩu trang. Không sử dụng lại khẩu trang hoặc găng tay.
– Không cho phép khách đến thăm cho đến khi người bệnh đã hoàn toàn bình phục và không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của COVID-19.
Đối phó với căng thẳng khi tự chăm sóc tại nhà
Khi bạn hoặc người thân của bạn hồi phục, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ về mặt tinh thần. Giữ kết nối với những người khác thông qua tin nhắn, cuộc gọi điện thoại. Nghỉ ngơi và tập trung vào các hoạt động thú vị, chẳng hạn như đọc sách, xem phim hoặc chơi trò chơi trực tuyến.
Khi chăm sóc người thân bị bệnh COVID-19, bạn cũng có thể cảm thấy căng thẳng. Bạn có thể lo lắng cho sức khỏe của bạn và sức khỏe của người bệnh. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn, ngủ và tập trung, cũng như sức khỏe của bạn. Để chăm sóc cho bản thân, hãy làm theo các bước sau:
– Duy trì thói quen hàng ngày, bao gồm cả việc tắm rửa và mặc quần áo.
– Tạm dừng tin tức về COVID-19.
– Ăn các bữa ăn lành mạnh và cung cấp đủ nước.
– Tập thể dục, tránh sử dụng quá nhiều rượu và t.huốc l.á.
– Thở dài, hít thở sâu hoặc thiền định.
– Kết nối với những người khác và chia sẻ cảm giác của bạn.
– Tập trung vào các hoạt động thú vị.
– Quan tâm đến bản thân có thể giúp bạn đối phó với căng thẳng. Nó cũng sẽ giúp bạn có động lực để hỗ trợ người thân của bạn phục hồi.
Nguy hiểm khi tự dùng giun đất chữa Covid-19 theo “chuyên gia mạng”
Thời gian vừa qua, thông tin địa long (giun đất) có thể chữa được bệnh Covid-19 xuất hiện trong nhiều bài viết trên mạng xã hội.
Đáng chú ý, một Fanpage được cho là của nữ diễn viên nổi tiếng tại TPHCM đã liên tục đăng tải các bài viết về công dụng “thần kì” của giun đất trong điều trị Covid-19 và khuyến khích mọi người tự sử dụng để phòng ngừa và điều trị bệnh.
Trang Fanpage được cho là của một diễn viên nổi tiếng ở TPHCM đăng tải bài viết về sử dụng giun đất để chữa Covid-19.
Để tăng thêm độ tin cậy, Fanpage này còn chia sẻ câu chuyện về 4 người trong một gia đình ở TPHCM mắc Covid-19 đã dùng loại thuốc có thành phần chính là giun đất và đã hết các triệu chứng, kể cả tình trạng thiếu oxy trong m.áu.
Câu chuyện về gia đình 4 người mắc Covid-19 dùng thuốc có thành phần chính là giun đất đã giúp chữa hết triệu chứng bệnh mà Fanpage này đăng tải.
“Người dân không được tự dùng giun đất để điều trị Covid-19 vì có thể gây nguy hiểm nếu dùng sai”, đó là khẳng định của PGS.TS Phạm Vũ Khánh, Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý y – dược cổ truyền, Bộ Y tế , trong cuộc phỏng vấn với Dân trí về vấn đề này.
Theo PGS Khánh, giun đất hay trong đông y được gọi là địa long có tính hàn, có tác dụng hoạt huyết và được sử dụng trong các bài thuốc đông y để chữa các trường hợp bị ứ huyết như chữa di chứng, tai biến mạch m.áu não do đông m.áu hoặc phối hợp các vị khác chữa sốt rét. Trong khi đó, đông m.áu cũng là một tình trạng nguy hiểm mà bệnh nhân Covid-19 có thể mắc phải. Do đó, nhiều trang mạng dựa vào mối liên quan này để “quảng cáo” về khả năng điều trị Covid-19 của giun đất.
Theo PGS Khánh, người dân không được tự dùng giun đất để điều trị Covid-19 vì có thể gây nguy hiểm nếu dùng sai.
Trên thực tế, để đưa một bài thuốc vào phác đồ điều trị cần qua giai đoạn nghiên cứu, thử nghiệm nghiêm ngặt và cho đến nay, bài thuốc từ địa long không có trong hướng dẫn điều trị bệnh nhân Covid-19 của Bộ Y tế.
PGS Khánh chia sẻ: “Tôi xin nhấn mạnh rằng, y học cổ truyền thể tham gia cùng y học hiện đại để kết hợp điều trị Covid-19. Tuy nhiên, bất kì việc điều trị nào cũng cần có phác đồ chuẩn, thông qua thăm khám và chỉ định của bác sĩ. Việc người dân tự ý sử dụng giun đất để điều trị Covid-19 là lợi bất cập hại”.
Theo ông, nhiều người dân lầm tưởng việc sử dụng thuốc đông y là an toàn 100%. Tuy nhiên, thực tế là khi sử dụng không đúng thuốc, không đúng liều đặc biệt là trong điều trị các bệnh cấp tính, có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng.
Cũng giống như tây y, khi sử dụng các bài thuốc đông y cần phải được thăm khám để đ.ánh giá tình trạng sức khỏe, từ đó kê đơn thuốc cũng như liều dùng phù hợp.
“Tình trạng đông m.áu theo đông y có thể chữa bằng các bài thuốc hoạt huyết. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân không bị đông m.áu mà tùy ý sử dụng các bài thuốc hoạt huyết thì có thể gây c.hảy m.áu rất nguy hiểm. Ngoài ra, địa long có tính hàn, với những người đang gặp tình trạng đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy mà sử dụng sẽ khiến bệnh nặng lên”, PGS Khánh nhấn mạnh.
Chuyên gia này cũng chia sẻ thêm rằng, nguyên tắc một bài thuốc đông y phải có đủ các thành phần “Quân – Thần – Tá – Sứ” mới đem lại hiệu quả chữa trị. Ví dụ như khi bệnh nhân bị đông m.áu ở mao mạch phổi thì ngoài thành phần hoạt huyết phải có thêm vị thuốc để dẫn vào phổi, rồi thêm vị thuốc tiêu đàm,… Không đơn giản là chỉ dùng một vị thuốc có thể đem lại giá trị chữa bệnh.
“Do đó, một lần nữa nhấn mạnh rằng, người dân không nên nghe theo các bài thuốc được lan truyền trên mạng. Không những không đem lại hiệu quả mà còn có thể tiềm ẩn những nguy cơ lớn với sức khỏe”, PGS Khánh nói.
Thay vào đó, khi tự điều trị Covid-19 tại nhà, các bệnh nhân có thể kết hợp sử dụng các bài thuốc từ dược liệu đã được cấp phép để hỗ trợ điều trị triệu chứng. Ví dụ như hàng ngày xịt rửa bằng thuốc xịt họng, xịt mũi để giảm ho, tiêu đờm…
