Ăn nhiều đậu, thực phẩm lên men và ít thịt giúp người dân đảo ở Italy, Nhật sống lâu khỏe mạnh.
Nhà nghiên cứu người Mỹ Dan Buettner đã dành nhiều thập kỷ để khám phá bí quyết sống lành mạnh của những người sống lâu nhất thế giới. Ông đã viết sách và nhiều bài báo chia sẻ ghi nhận của mình và đưa ra bằng chứng rằng bí quyết kéo dài t.uổi thọ là chế độ ăn uống lành mạnh. Đảo Sardinia ở Italy và Okinawa ở Nhật Bản là những khu vực địa lý có số lượng người sống trên trăm t.uổi cao hơn hẳn các vùng khác trên thế giới.
Vì vậy, một số người tin rằng chìa khóa để có cuộc sống lâu dài, không bệnh tật là học tập cách ăn uống và hoạt động của người dân trong khu vực. Hàng trăm cuốn sách, phim tài liệu đã góp phần đưa tư tưởng này bùng nổ trong 20 năm qua.
Một số chuyên gia đặt câu hỏi về lý thuyết trên, cho rằng Buettner không có kiến thức nền tảng về y tế. Tuy nhiên, điều không thể nghi ngờ là người dân ở những nơi như Sardinia và Okinawa có xu hướng ăn uống hơi khác một chút…
Đậu
Đậu là loại thực phẩm phổ biến, có nhiều loại để lựa chọn khi nấu nướng. Ảnh: Shutterstock
Theo The Sun, các loại đậu đều dễ nấu và có giá thành rẻ. Hơn nữa, đậu còn cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, chứa nhiều chất xơ và protein. Buettner nói với podcast Khoa học và Dinh dưỡng của ZOE: “Nền tảng của mọi chế độ ăn kéo dài t.uổi thọ trên thế giới là đậu. Ăn khoảng 60g đậu mỗi ngày có thể giúp bạn kéo dài t.uổi thọ thêm khoảng 4 năm so với các nguồn protein kém lành mạnh hơn”.
Nhà nghiên cứu đ.ánh giá thực ph ẩm thực sự giúp con người sống lâu và khỏe mạnh là “thực phẩm nông dân” – những thứ giá rẻ mà mọi người đều có thể mua được.
Giáo sư Tim Spector, chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng, giải thích đậu có thể cải thiện sức khỏe đường ruột của chúng ta và từ đó tăng cường hệ miễn dịch.
Thực phẩm giàu chất xơ nuôi dưỡng các lợi khuẩn trong ruột của chúng ta và polyphenol – hợp chất thực vật có đặc tính chống oxy hóa cũng vậy. Giáo sư Spector cho biết: “Hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ sửa chữa các tế bào, góp phần giúp bạn sống lâu khỏe mạnh”.
Thực phẩm lên men
Thực phẩm lên men như phô mai, sữa chua tốt cho đường ruột. Ảnh minh họa: Dairynutrition
Giáo sư Spector giải thích rằng nhiều quốc gia Địa Trung Hải, bao gồm cả những nơi trường thọ, ăn nhiều phô mai dê, sữa chua và các loại thực phẩm lên men từ sữa khác. Ông Buettner giải thích: “Cho đến khoảng năm 1960, người dân ở Sardinia chủ yếu ăn bánh mì kèm phô mai”.
Tương tự ở Nhật Bản, các sản phẩm lên men từ đậu nành như tương nén, nước tương và miso cũng rất phổ biến.
Thực phẩm lên men có thể cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc một số bệnh, chẳng hạn như bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh tim. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Thụy Sĩ, các sản phẩm từ sữa lên men như sữa chua và kefir có thể cung cấp các chủng vi khuẩn tốt cho đường ruột.
Ít thịt
Chuyên gia Buettner cho biết trong lịch sử, những người sống ở vùng trường thọ chỉ ăn thịt khoảng 5 lần một tháng. Ông giải thích các cuộc khảo sát trong hơn 100 năm qua cho thấy người dân ở những khu vực này không ăn nhiều thịt.
Khoảng 90% thực phẩm được sử dụng phổ biến có nguồn gốc từ thực vật.
Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh, mặc dù thịt là nguồn cung cấp protein tốt nhưng ăn quá nhiều thịt đỏ có thể làm tăng cholesterol, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành.
Ngoài ra, bạn có thể nhận được tất cả lượng protein cần thiết từ các nguồn thực vật như đậu.
Giáo sư Spector cũng lập luận rằng ăn thịt sẽ chiếm “chỗ trống trên đĩa của bạn”, để lại ít không gian hơn cho các loại rau.
Loại thực phẩm giúp người dân vùng đất Blue zones sống đến 100 t.uổi
Ngô, các loại bí và đậu là 3 loại thực phẩm chủ chốt, được nhiều thế hệ ở vùng xanh Nicoya sử dụng trong suốt 6.000 năm để tăng t.uổi thọ.
Nicoya là bán đảo dài hơn 120 km, nằm dọc theo bờ biển phía tây của Costa Rica. Đây được coi như một trong những Vùng Xanh của thế giới, nơi người dân sống lâu hơn mức trung bình toàn cầu.
Trong cộng đồng nông thôn ven biển này, t.uổi thọ trung bình là 85. Tuy nhiên, trên thực tế, người dân ở đây có khả năng sống qua t.uổi 100 cao gấp 3,5 lần so với các nước khác. Do đó, Nicoya đã được nhà nghiên cứu Dan Buettner xác định là một trong năm Vùng Xanh của thế giới, nơi con người sống lâu và khỏe mạnh, ít bệnh tật.
Vùng Xanh là thuật ngữ chỉ những khu vực có lối sống và chế độ ăn uống đặc trưng, khiến tỷ lệ dân số trên 100 t.uổi cao nhất thế giới. 5 Vùng Xanh gồm Ikaria ở Hy Lạp; Sardinia ở Italy; Okinawa ở Nhật Bản; Nicoya ở Costa Rica; và Loma Linda ở Mỹ.
Theo các nhà nghiên cứu, trong 6.000 năm, người dân Costa Rica thường xuyên thưởng thức ba món ăn, gồm ngô, đậu và các loại bí. Đây đều là thực phẩm có nguồn gốc thực vật, là nguồn protein kinh tế và thiết thực. Trái với chế độ ăn uống giàu thịt ở phương Tây, ba loại thực phẩm trên không chứa cholesterol cũng như chất béo bão hòa.
Ở Nicoya, các gia đình có truyền thống làm bánh ngô bằng cách ngâm hạt ngô trong tro gỗ. Theo Tiến sĩ Buettner, quy trình chế biến ngô truyền thống làm tăng giá trị dinh dưỡng. Bánh ngô có hàm lượng carbohydrate phức tạp cao, hiệu quả duy trì năng lượng. Bản thân ngô cũng giàu chất xơ, khiến cơ thể tiêu hóa chậm và no lâu hơn.
Clementina Espinoza, 91 t.uổi, hôn chồng Agustin Espinoza, 100 t.uổi, ở Nicoya, Costa Rica, vào ngày 27 tháng 8 năm 2021. Ảnh: Getty Images
Trong khi đó, đậu đen chứa chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch, cung cấp nguồn protein đáng kể để phát triển cơ bắp cùng chất xơ, có tác dụng kiểm soát lượng đường trong m.áu.
Buettner đề cao việc sử dụng đậu hàng ngày trong cuốn sách The Blue Zones American Kitchen: 100 bí quyết để sống đến 100 t.uổi. Theo ông, đậu là loại “thực phẩm tối cao” ở Vùng Xanh, được đưa vào nhiều công thức nấu ăn của các gia đình nơi đây, là nền tảng của mọi chế độ kéo dài t.uổi thọ. Đậu cũng có giá cả phải chăng, dễ tiếp cận hơn các nguồn protein khác.
Theo Cleveland Clinic, bí giàu vitamin A, B, C cũng như magiê và kali. Đây đều là những chất quan trọng đối với sức khỏe xương, m.áu và tim mạch. Chất chống oxy hóa trong bí đao giúp giảm stress oxy hóa. Đây là tình trạng có thể gây tổn thương tế bào, nguyên nhân của nhiều loại bệnh mạn tính. Thêm bí đao và thực đơn hàng ngày là cách tuyệt vời để kéo dài t.uổi thọ.
Thực tế, cách ăn uống của Vùng Xanh không phải một chế độ cụ thể và nghiêm ngặt. Nó là bài học về cách kết hợp các thực phẩm nguyên chất, có nguồn gốc thực vật, hương vị ngon, để góp phần tăng t.uổi thọ.
