Hiện nay, bệnh dại đang có sự gia tăng đột biến với số ca t.ử v.ong cao. Ở Nghệ An đã có trường hợp t.ử v.ong do bị bệnh dại.
Số ca t.ử v.ong do bệnh dại tăng đột biến
Biểu đồ bệnh dại. Kỹ thuật: Hữu Quân
Đầu năm 2024 đến nay, tình hình bệnh dại gia tăng đột biến với 22 trường hợp t.ử v.ong trên cả nước. Ảnh minh họa: Internet
Trước tình hình phức tạp của bệnh dại, ngày 15/3/2024, Bộ Y tế đã có Công văn số 1208/BYT-DP về việc triển khai các biện pháp cấp bách phòng chống dại gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành phố tập trung triển khai cấp bách, đầy đủ các nội dung trong Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh dại, giai đoạn 2022-2030; chủ động giám sát chặt chẽ các trường hợp bị chó, mèo nghi dại cắn để hướng dẫn tiêm phòng theo hướng dẫn của Bộ Y tế và xử lý ổ dịch kịp thời; tăng cường công tác phối hợp liên ngành Y tế và thú y để giám sát, phát hiện sớm các trường hợp bị động vật nghi dại cắn.
Đảm bảo đủ và tăng cường khả năng tiếp cận của người dân với vắc-xin phòng dại, huyết thanh kháng dại, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao; đẩy mạnh công tác truyền thông về sự nguy hiểm của bệnh dại; kịp thời chia sẻ thông tin để người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh và vận động người dân kịp thời đến cơ sở y tế để khám, tư vấn và tiêm vắc-xin phòng dại, huyết thanh kháng dại, nhất là tại các địa phương có trường hợp t.ử v.ong do dại và có tỷ lệ tiêm phòng trên chó, mèo thấp.
Tăng cường công tác truyền thông trong trường học cho t.rẻ e.m, học sinh; truyền thông đại chúng, truyền thông trực tiếp và truyền thông qua hệ thống tuyên truyền cơ sở tại vùng sâu, vùng xa, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống và lưu ý việc không chữa bệnh dại bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận.
Các địa phương bố trí kinh phí để triển khai đồng bộ, hiệu quả các hoạt động phòng, chống bệnh dại trên người và động vật và huy động sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể và cộng đồng, xã hội trong công tác phòng, chống bệnh dại.
Nghệ An đã có 1 trường hợp t.ử v.ong vì bệnh dại
Tiêm phòng bệnh dại tại Trung tâm Y tế huyện Thanh Chương. Ảnh tư liệu: Thành Chung
Trong tháng 2/2024, ở tỉnh đã xảy ra 2 ổ dịch dại tại huyện Quỳ Châu và thị xã Thái Hòa. Nguyên nhân chính dịch xảy ra do đàn chó chưa được tiêm vắc-xin phòng bệnh. Vi rút dại lưu hành trên đàn chó. Nhiều địa phương chưa quản lý được đàn chó, mèo; chó thả rông còn phổ biến, nhất là tại các vùng nông thôn, miền núi.
Trong tháng 3/2024, ở Nghệ An đã có 1 người t.ử v.ong do bệnh dại. Nạn nhân là cháu L.T.T (9 t.uổi, ở bản Tân Sơn, xã Môn Sơn, huyện Con Cuông). Theo người nhà, cháu L.T.T bị chó cắn vào khoảng tháng 2/2024; cắn vào vùng bàn chân và vùng bàn tay; vết thương có c.hảy m.áu. Gia đình tự xử lý vết thương, không đưa đến cơ sở y tế, không đi tiêm phòng huyết thanh và vắc-xin phòng bệnh dại.
Đến ngày 2/3/2024, cháu L.T.T xuất hiện các triệu chứng đau đầu, liệt cơ, sốt. Trưa ngày 5/3, cháu được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Khu vực Tây Nam Nghệ An. Cháu có các triệu chứng tăng tiết nước bọt, co giật, liệt, sợ gió, sợ ánh sáng và t.ử v.ong vào 18 giờ cùng ngày.
Trước diễn biến phức tạp của bệnh dại, ngày 14/3/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã có Chỉ thị số 06/CT-UBND về việc thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống bệnh dại động vật và bệnh cúm gia cầm. Ngày 18/3, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An tiếp tục có Công văn số 2010/UBND-VX về việc triển khai các biện pháp cấp bách phòng chống bệnh dại.
Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An yêu cầu các huyện, thành phố, thị xã khẩn trương thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các biện pháp cấp bách phòng chống bệnh dại; đồng thời ưu tiên bố trí nguồn lực, kinh phí để thực hiện. Các địa phương chỉ đạo các đơn vị làm tốt công tác giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ bệnh dại, kịp thời cảnh báo, chia sẻ thông tin và phối hợp điều tra, xử lý triệt để các ổ dịch khi mới phát sinh. Những trường hợp nghi ngờ bệnh dại động vật phải được lấy mẫu xét nghiệm.
Các địa phương thành lập đoàn kiểm tra, hướng dẫn phòng, chống dịch bệnh, quản lý đàn vật nuôi, tiêm phòng vắc-xin. Đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng trong cộng đồng dân cư, trường học, người chăn nuôi, người làm nghề g.iết mổ động vật về mức độ nguy hiểm và các biện pháp phòng, chống bệnh dại, nâng cao trách nhiệm của người chăn nuôi, đặc biệt là nuôi chó, mèo với cộng đồng.
Tiêm vắc-xin phòng dại cho đàn chó. Ảnh tư liệu: Thanh Hoa
Ủy ban nhân dân cấp xã tăng cường quản lý, thống kê chính xác số hộ nuôi và tổng đàn chó, mèo; hướng dẫn, yêu cầu chủ hộ cam kết thực hiện khai báo và nuôi nhốt chó, mèo đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, không gây ô nhiễm môi trường. Lực lượng chức năng phải tiêm vắc-xin phòng dại cho đàn chó, mèo đạt trên 70% tổng đàn; xử lý nghiêm các trường hợp không chấp hành việc tiêm phòng, nuôi chó thả rông, không đeo rọ mõm hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng.
Những địa phương nào chủ quan, lơ là, không quyết liệt trong chỉ đạo triển khai các biện pháp phòng, chống, để dịch bệnh xảy ra và có người t.ử v.ong do chó mắc bệnh dại cắn thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện bị phê bình trước Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
Đẩy mạnh truyền thông phòng chống bệnh dại
Hiện nay, các sở, ban, ngành, đơn vị trong tỉnh đã và đang đẩy mạnh các giải pháp phòng, chống bệnh dại. Giải pháp trọng tâm là tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền về bệnh. Ngày 20/3, Sở Thông tin và Truyền thông đã có công văn đề nghị các cơ quan báo chí; các phòng văn hóa thông tin; Trung tâm Văn hóa Thể thao và Truyền thông các huyện, thành phố, thị xã tăng thời lượng tuyên truyền về phòng, chống bệnh dại; các quy định pháp luật về hoạt động chăn nuôi nói chung, khi nuôi chó, mèo nói riêng.
Trước đó, ngày 19/3, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Nghệ An đã có công văn gửi Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố Vinh với nội dung tăng cường tổ chức, triển khai thực hiện các hoạt động phòng chống bệnh dại ở người năm 2024. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đề nghị các đơn vị y tế đẩy mạnh truyền thông qua các kênh phát thanh, truyền hình, của địa phương, mạng xã hội, bảng tin công cộng tại nơi đông người, trường học, các điểm sinh hoạt văn hóa, sinh hoạt cộng đồng của người dân.
Tiêm vắc-xin phòng dại vẫn là biện pháp duy nhất và hiệu quả để phòng ngừa bệnh dại cho người bị chó, mèo cắn. Ảnh minh họa: Internet
Tổ chức thông tin tuyên truyền lưu động tại cơ sở, tuyên truyền vận động thông qua loa truyền thanh khu phố, xã, phường, thôn, bản, các cộng tác viên, cán bộ y tế; xây dựng in ấn, phát miễn phí các tài liệu truyền thông (tờ rơi, pano, sách, số tay…); truyền thông học đường; tổ chức các buổi tọa đàm, nói chuyện về phòng chống bệnh dại.
Công bố rộng rãi thông tin liên hệ các phòng tiêm có triển khai điều trị dự phòng bệnh dại đảm bảo tất cả mọi người dân biết và chủ động đi điều trị dự phòng bệnh dại khi bị phơi nhiễm, nghi phơi nhiễm.
Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm – viêm não tủy cấp tính do vi rút, lây truyền từ động vật sang người chủ yếu qua vết cắn, vết thương, vết liếm ở da bị tổn thương của động vật mắc bệnh (thường là chó, mèo). Bệnh dại khi đã lên cơn thì tỉ lệ t.ử v.ong là gần 100%. Cho tới nay, bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Tiêm vắc-xin phòng dại vẫn là biện pháp duy nhất và hiệu quả để phòng ngừa bệnh dại cho người bị chó, mèo cắn.
Tiến sĩ, bác sĩ Chu Trọng Trang – Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Nghệ An
Để chủ động phòng, chống bệnh dại, mọi người dân cần tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y. Người nuôi chó, mèo tuyệt đối không thả rông chó, mèo; chó ra đường phải được đeo rọ mõm. Mọi người không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo.
Người bị chó, mèo cắn, cào, liếm cần rửa kỹ vết thương bằng nước và xà phòng đặc liên tục trong 15 phút, nếu không có xà phòng thì phải xối rửa vết thương bằng nước sạch; sau đó tiếp tục rửa lại bằng cồn 70%, cồn Iod hoặc Povidone, Iodine. Lưu ý hạn chế làm dập vết thương và không được băng kín vết thương. Đồng thời, đến ngay trung tâm y tế gần nhất để được tư vấn, tiêm vắc-xin phòng dại kịp thời. Đặc biệt, nạn nhân bị chó, mèo cắn tuyệt đối không dùng thuốc Nam, Đông y, không tự chữa và không nhờ thầy lang chữa bệnh dại.
Cảnh giác với những dịch bệnh dễ bùng phát thời điểm này
Miền Bắc đang trong những ngày nồm ẩm, miền Nam vẫn nắng, có nơi nắng nóng là điều kiện thuận lợi phát triển các loại nấm mốc, virus gây bệnh.
Thêm vào đó, việc tiêm chủng bị gián đoạn trong thời gian ảnh hưởng dịch COVID-19 khiến nhiều loại dịch bệnh có nguy cơ gia tăng số ca mắc…
Nguy cơ bùng phát dịch sởi
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, gần đây đơn vị này đã đưa ra cảnh báo về việc gia tăng số ca mắc bệnh sởi và nguy cơ bùng phát dịch sởi tại nhiều khu vực trên toàn thế giới.
Theo dữ liệu của WHO, tại khu vực châu Âu, số ca mắc bệnh năm 2023 là hơn 300.000 ca, tăng trên 30 lần so với năm 2022. Tại khu vực Tây Thái Bình Dương, số ca mắc bệnh sởi đã tăng 255% từ năm 2022 đến năm 2023.
Tại Việt Nam, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 thời gian qua và việc gián đoạn cung ứng các vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng năm 2023 đã tác động đến tỷ lệ tiêm chủng các vaccine cho t.rẻ e.m trên toàn quốc. Nhiều trẻ chưa được tiêm chủng đúng lịch, chưa tiêm chủng đủ mũi các vaccine trong những năm gần đây là yếu tố nguy cơ gây bùng phát dịch bệnh bao gồm sởi.
Bộ Y tế cho biết, theo dữ liệu của hệ thống báo cáo bệnh truyền nhiễm, từ đầu năm đến nay ghi nhận rải rác 42 trường hợp mắc bệnh sởi và sốt phát ban nghi sởi tại 13 tỉnh, thành phố; không ghi nhận ổ dịch tập trung.
Để giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch bệnh sởi trong thời gian tới, Bộ Y tế đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh sởi tại cộng đồng và các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; triển khai các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch ngay khi phát hiện trường hợp mắc bệnh
Bệnh tay chân miệng
Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP HCM (HCDC) cho biết trong tuần qua (từ ngày 11/3 đến 17/3), TP HCM ghi nhận 107 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, tăng 40,8% so với trung bình 4 tuần trước. Với số ca ghi nhận mới này, nâng tổng số ca mắc tay chân miệng tại TP HCM từ đầu năm 2024 đến tuần qua là 1.495 ca. Trong đó quận 6, quận 8 và huyện Nhà Bè là những địa phương trên 100.000 dân có ca mắc.
Nếu so với tuần thứ 10, TP HCM chỉ ghi nhận 82 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, tăng 7,9% so với trung bình 4 tuần trước, thì số ca mắc tay chân miệng tuần thứ 11 (từ ngày 11/3 đến 17/3) tăng gần gấp đôi.
Trước đó, như tuần thứ 9, TP HCM chỉ ghi nhận 75 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, giảm 13% so với trung bình 4 tuần trước.
Tại TP Hà Nội, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, tính từ đầu năm đến hết ngày 8/3, toàn thành phố có 151 ca mắc tay chân miệng tại 26/30 quận, huyện, con số này tăng hơn 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2023. Hiện nay đã ghi nhận hai ổ dịch tại phường Mỹ Đình 1 (quận Nam Từ Liêm) và xã Cự Khê (huyện Thanh Oai). Dự báo trong thời gian tới, số người mắc tay chân miệng có thể tiếp tục gia tăng.
Để phòng bệnh tay chân miệng, Sở Y tế TP HCM khuyến cáo người dân rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy. Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ trẻ tiếp xúc hàng ngày. Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đưa trẻ đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.
Bệnh ho gà ở t.rẻ e.m
Thông tin từ Sở Y tế Hà Nội, thống kê lũy tích từ đầu năm đến ngày 18/3/2024, trên địa bàn thành phố Hà Nội ghi nhận 17 ca mắc bệnh ho gà.
Theo TS.BS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, từ đầu năm đến nay, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận 40 bệnh nhân mắc bệnh ho gà đều có những biến chứng viêm phổi nặng. Các ca bệnh đã được điều trị thành công, hiện còn 10 bệnh nhân đang điều trị tại bệnh viện. Trong số 40 bệnh nhân điều trị tại bệnh viện, các bệnh nhân chủ yếu đều dưới 3 tháng t.uổi và đến lịch tiêm phòng. Tuy nhiên, vì lý do nào đó, trẻ chưa được tiêm phòng.
Bệnh ho gà là bệnh lý truyền nhiễm thường gặp vào mùa đông xuân. Bệnh ho gà là bệnh truyền nhiễm lây qua đường hô hấp do vi khuẩn ho gà gây nên, thường ủ bệnh từ khoảng 7-20 ngày. Bệnh thường khởi phát bởi triệu chứng ho nhiều, chảy nước mũi và có thể có sốt nhẹ. Sau đó, ho một loạt các cơn ho liên tục, trẻ ho rũ rượi, ho từng cơn, ho kéo dài dẫn tới việc trẻ nôn ọe, không ăn được, mệt mỏi, chảy nước mắt, nước mũi, kiệt sức. Cơn ho dai dẳng khiến cho trẻ đỏ bừng mặt hay tím tái cả người. Sau cơn ho, bệnh nhân xuất hiện thở rít nên người ta gọi là ho gà. Cơn ho khiến trẻ khó chịu, mất ngủ về đêm, kém ăn, bỏ ăn, gây suy dinh dưỡng và các bệnh lý khác…
Bệnh ho gà có thể gây biến chứng nghiêm trọng, do ho dai dẳng, kéo dài làm cho trẻ bị kiệt sức dẫn tới nhiều biến chứng như suy hô hấp, viêm phổi, viêm não…
Bệnh ho gà rất dễ lây truyền do tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp có và khả năng lây truyền rất cao đối với những người sinh hoạt trong cùng một không gian như hộ gia đình, trường học… Để chủ động phòng chống, cha mẹ cần lưu ý đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin phòng bệnh ho gà đầy đủ, đúng lịch:
Mũi thứ 1: Tiêm khi trẻ 2 tháng t.uổi.
Mũi thứ 2: Sau mũi thứ nhất 1 tháng.
Mũi thứ 3: Sau mũi thứ hai 1 tháng.
Mũi thứ 4: Khi trẻ đủ 18 tháng t.uổi.
Bệnh sốt xuất huyết, thủy đậu
Bên cạnh đó, trong tuần từ ngày 1 đến 8/3, Hà Nội cũng ghi nhận 32 trường hợp mắc thủy đậu (tăng 5 ca so với tuần trước), trong đó huyện Mê Linh có nhiều ca bệnh nhất với 15 ca, tiếp đến huyện Chương Mỹ có 8 ca. Tính từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn thành phố có 179 trường hợp mắc thủy đậu, giảm hơn 50% so với cùng kỳ năm 2023.
Nhưng theo quy luật, từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm sẽ ghi nhận số lượng người mắc bệnh tăng cao. Ngoài ra đây cũng là khoảng thời điểm cuối xuân đầu hè, có độ ẩm không khí cao sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho virus gây bệnh phát tán và lây lan.
Về bệnh sốt xuất huyết, CDC Hà Nội cho biết gần đây, thành phố ghi nhận rải rác nhiều ca sốt xuất huyết trong khi bệnh này thường xảy ra từ tháng 7 đến tháng 11 hằng năm. Số mắc trung bình từ 17 đến 24 ca mỗi tuần. Quận, huyện có nhiều ca mắc nhất là Đống Đa với 81 ca, Hà Đông 58, Hoàng Mai 43, Hai Bà Trưng 32,…
Như vậy, từ đầu năm đến nay, thủ đô Hà Nội ghi nhận 513 người mắc sốt xuất huyết, tăng 3 lần so với cùng kỳ năm 2023, trong đó có 5 ổ dịch.
Bệnh dại
Theo Bộ Y tế, từ năm 2022 đến nay bệnh dại có xu hướng gia tăng, nhiều tỉnh, thành phố ghi nhận số ca t.ử v.ong do dại cao như Gia Lai 14 ca, Nghệ An 7 ca, Bình Phước 7 ca, Điện Biên 6 ca, Bến Tre 5 ca, Đắk Lắk và Bình Thuận 4 ca.
Năm 2024, tình hình bệnh dại tiếp tục gia tăng đột biến, chỉ tính riêng 2 tháng đầu năm 2024 đã ghi nhận 22 trường hợp t.ử v.ong, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023 (10 trường hợp).
Khu vực Tây Nguyên vẫn là điểm nóng về dại với 2/4 tỉnh có ca t.ử v.ong (Đắk Lắk 4 ca, Gia Lai 01 ca).
Đặc biệt gần đây xuất hiện các trường hợp mắc bệnh có thời gian ủ bệnh ngắn, từ 10-15 ngày, trong đó nhiều trường hợp là t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi, bị chó, mèo cắn ở vùng đầu, mặt, gây thương tích nặng ở khu vực gần thần kinh trung ương.
