Thời gian vừa qua, thông tin địa long ( giun đất) có thể chữa được bệnh Covid-19 xuất hiện trong nhiều bài viết trên mạng xã hội.
Đáng chú ý, một Fanpage được cho là của nữ diễn viên nổi tiếng tại TPHCM đã liên tục đăng tải các bài viết về công dụng “thần kì” của giun đất trong điều trị Covid-19 và khuyến khích mọi người tự sử dụng để phòng ngừa và điều trị bệnh.
Trang Fanpage được cho là của một diễn viên nổi tiếng ở TPHCM đăng tải bài viết về sử dụng giun đất để chữa Covid-19.
Để tăng thêm độ tin cậy, Fanpage này còn chia sẻ câu chuyện về 4 người trong một gia đình ở TPHCM mắc Covid-19 đã dùng loại thuốc có thành phần chính là giun đất và đã hết các triệu chứng, kể cả tình trạng thiếu oxy trong m.áu.
Câu chuyện về gia đình 4 người mắc Covid-19 dùng thuốc có thành phần chính là giun đất đã giúp chữa hết triệu chứng bệnh mà Fanpage này đăng tải.
“Người dân không được tự dùng giun đất để điều trị Covid-19 vì có thể gây nguy hiểm nếu dùng sai”, đó là khẳng định của PGS.TS Phạm Vũ Khánh, Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý y – dược cổ truyền, Bộ Y tế , trong cuộc phỏng vấn với Dân trí về vấn đề này.
Theo PGS Khánh, giun đất hay trong đông y được gọi là địa long có tính hàn, có tác dụng hoạt huyết và được sử dụng trong các bài thuốc đông y để chữa các trường hợp bị ứ huyết như chữa di chứng, tai biến mạch m.áu não do đông m.áu hoặc phối hợp các vị khác chữa sốt rét. Trong khi đó, đông m.áu cũng là một tình trạng nguy hiểm mà bệnh nhân Covid-19 có thể mắc phải. Do đó, nhiều trang mạng dựa vào mối liên quan này để “quảng cáo” về khả năng điều trị Covid-19 của giun đất.
Theo PGS Khánh, người dân không được tự dùng giun đất để điều trị Covid-19 vì có thể gây nguy hiểm nếu dùng sai.
Trên thực tế, để đưa một bài thuốc vào phác đồ điều trị cần qua giai đoạn nghiên cứu, thử nghiệm nghiêm ngặt và cho đến nay, bài thuốc từ địa long không có trong hướng dẫn điều trị bệnh nhân Covid-19 của Bộ Y tế.
PGS Khánh chia sẻ: “Tôi xin nhấn mạnh rằng, y học cổ truyền thể tham gia cùng y học hiện đại để kết hợp điều trị Covid-19. Tuy nhiên, bất kì việc điều trị nào cũng cần có phác đồ chuẩn, thông qua thăm khám và chỉ định của bác sĩ. Việc người dân tự ý sử dụng giun đất để điều trị Covid-19 là lợi bất cập hại”.
Theo ông, nhiều người dân lầm tưởng việc sử dụng thuốc đông y là an toàn 100%. Tuy nhiên, thực tế là khi sử dụng không đúng thuốc, không đúng liều đặc biệt là trong điều trị các bệnh cấp tính, có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng.
Cũng giống như tây y, khi sử dụng các bài thuốc đông y cần phải được thăm khám để đ.ánh giá tình trạng sức khỏe, từ đó kê đơn thuốc cũng như liều dùng phù hợp.
“Tình trạng đông m.áu theo đông y có thể chữa bằng các bài thuốc hoạt huyết. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân không bị đông m.áu mà tùy ý sử dụng các bài thuốc hoạt huyết thì có thể gây c.hảy m.áu rất nguy hiểm. Ngoài ra, địa long có tính hàn, với những người đang gặp tình trạng đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy mà sử dụng sẽ khiến bệnh nặng lên”, PGS Khánh nhấn mạnh.
Chuyên gia này cũng chia sẻ thêm rằng, nguyên tắc một bài thuốc đông y phải có đủ các thành phần “Quân – Thần – Tá – Sứ” mới đem lại hiệu quả chữa trị. Ví dụ như khi bệnh nhân bị đông m.áu ở mao mạch phổi thì ngoài thành phần hoạt huyết phải có thêm vị thuốc để dẫn vào phổi, rồi thêm vị thuốc tiêu đàm,… Không đơn giản là chỉ dùng một vị thuốc có thể đem lại giá trị chữa bệnh.
“Do đó, một lần nữa nhấn mạnh rằng, người dân không nên nghe theo các bài thuốc được lan truyền trên mạng. Không những không đem lại hiệu quả mà còn có thể tiềm ẩn những nguy cơ lớn với sức khỏe”, PGS Khánh nói.
Thay vào đó, khi tự điều trị Covid-19 tại nhà, các bệnh nhân có thể kết hợp sử dụng các bài thuốc từ dược liệu đã được cấp phép để hỗ trợ điều trị triệu chứng. Ví dụ như hàng ngày xịt rửa bằng thuốc xịt họng, xịt mũi để giảm ho, tiêu đờm…
TPHCM sắp được cấp một triệu viên xuyên tâm liên hỗ trợ điều trị Covid-19
Xuyên tâm liên từng là vị thuốc trị cảm cúm, sốt phổ biến ở Việt Nam. Qua nghiên cứu, vị thuốc này cho thấy kết quả khả quan trong hỗ trợ điều trị Covid-19.
“Bộ Y tế đang khẩn trương đốc thúc đơn vị sản xuất để có thể trong vài ngày tới cung cấp một triệu viên thuốc xuyên tâm liên cho TPHCM, phục vụ công tác điều trị bệnh nhân Covid-19”, thông tin được ông Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục quản lý Y, Dược cổ truyền, Bộ Y tế trao đổi với Dân trí.
Theo ông Thịnh, vị thuốc xuyên tâm liên trong y học cổ truyền thuộc nhóm thanh nhiệt giải độc, điều trị tất cả các chứng cảm cúm, sốt,…
“Bộ đội ta ngày xưa ở trong rừng từng dùng xuyên tâm liên rất nhiều. Tuy nhiên, ngày nay có nhiều loại thuốc nên xuyên tâm liên dần bị lãng quên”, ông Thịnh cho hay.
Hiện tại, ở các nhà thuốc y học cổ truyền vẫn sử dụng vị thuốc xuyên tâm liên để điều chế các bài thuốc.
TPHCM sắp được cấp một triệu viên xuyên tâm liên hỗ trợ điều trị Covid-19 (Ảnh minh họa: Internet).
Ông Thịnh cho hay, qua thông tin của các quốc gia trong khu vực bị Covid-19 đã sử dụng xuyên tâm liên trong điều trị, với vai trò tham mưu cho lãnh đạo Bộ Y tế về công tác y học cổ truyền, Cục quản lý Y, Dược cổ truyền đã mạnh dạn đề xuất sử dụng xuyên tâm liên trong hỗ trợ, điều trị cho bệnh nhân Covid-19 ở giai đoạn nhẹ và vừa.
“Qua thông tin từ Thái Lan, Trung Quốc, Cục quản lý Y, Dược cổ truyền đã xây dựng bài thuốc có sử dụng thành phần xuyên tâm liên, đã từng bước đưa vào áp dụng ở một số nhóm nhỏ bệnh nhân mắc Covid-19 nhẹ và vừa ở Bắc Giang. Bước đầu cho kết quả khả quan”. Ông Thịnh nói.
Căn cứ vào tình hình thực tiễn của bệnh nhân, tùy theo thể bệnh có thể sử dụng, không phải bệnh nhân nào cũng sử dụng xuyên tâm liên được. Bộ Y tế đã giao cho Cục quản lý Y, Dược cổ truyền và Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo cùng nghiên cứu, đ.ánh giá cụ thể, bài bản, từng bước về tác dụng của xuyên tâm liên trong hỗ trợ điều trị Covid-19.
Hiện, một vài doanh nghiệp đang bắt đầu sản xuất sản phẩm này ở dạng viên nén và viên nang để cung ứng cho vùng dịch.
Về vấn đề nguồn cung xuyên tâm liên nếu được đưa vào sử dụng quy mô lớn, theo ông Thịnh, thực tế, loại thảo dược này từ lúc trồng đến lúc thu hái mất từ 2,5 – 3 tháng. Vùng trồng xuyên tâm liên có hoạt chất, hàm lượng cao nhất là ở Thanh Hóa và Nghệ An. Về cơ bản, trữ lượng hiện tại của xuyên tâm liên có thể đáp ứng được nhu cầu, không bị khan hiếm. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể nhập dược liệu từ nước ngoài về.
Bên cạnh xuyên tâm liên, ông Thịnh cho biết, hiện tất cả các vị thuốc y học cổ truyền có thể ứng dụng trong điều trị Covid-19 vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu nên chưa thể công bố được.
Trong công văn số 1306/BYT-YDCT về việc tăng cường phòng, chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do SARS-CoV-2 bằng thuốc và các phương pháp y học cổ truyền của Bộ Y tế, xuyên tâm liên là thành phần trong một số bài thuốc đông y, được Bộ Y tế hướng dẫn sử dụng để phòng và hỗ trợ điều trị Covid-19.
Trong các bài thuốc hỗ trợ điều trị Covid-19 do Bộ Y tế đưa ra, còn có nhiều dược liệu khác sẵn có ở Việt Nam như: diếp cá, bạc hà, kinh giới,…
