Nốt ruồi cũng có khả năng tiến triển thành ung thư nhưng mức độ không quá cao. Cần cảnh giác nếu nốt ruồi phát triển to lên trong thời gian ngắn.
Hiện tượng da ở tay bỗng nhiên nổi những chấm đen li ti không phải là vấn đề hiếm gặp. Nhiều người thường chủ quan với tình trạng này vì nghĩ đó chỉ là nốt ruồi, tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đây có thể là tín hiệu cầu cứu của cơ thể đang cảnh báo rằng sức khỏe bạn đã gặp phải vấn đề nghiêm trọng, thậm chí là ung thư da.
Bản chất của nốt ruồi là tổn thương tế bào sắc tố da, những tế bào này có nguy cơ nhất định về ung thư hóa nhưng mức độ không quá cao. Trong đó, nốt ruồi bẩm sinh khổng lồ có nguy cơ tiến triển ung thư cao nhất, tỷ lệ 13%. Bên cạnh đó, ở một số vị trí như lòng bàn tay, bàn chân, vùng bán niêm mạc, trên đầu… nốt ruồi cũng được xem là nguy hiểm vì có thể tiến triển thành ung thư.
Theo một nghiên cứu bệnh về da của chuyên gia da liễu người Mỹ, Stephanie S. Gardner, nốt ruồi thường có màu nâu hoặc đen, chúng xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên da theo nhóm hoặc đơn lẻ. Đa số nốt ruồi hình thành cố định trên da vào lúc nhỏ, trong khoảng 25 năm đầu đời. Một người thường có khoảng từ 10-40 nốt ruồi trên cơ thể trước khi trưởng thành.
Nốt ruồi thay đổi dần theo thời gian, có thể ngày càng to ra hoặc thay đổi về màu sắc và đôi khi là mọc lông. Một số nốt ruồi có thể không thay đổi, trong khi một số khác lại dần dần biến mất.
Theo tiến sĩ Tang Haoyue đến từ bệnh viện Xinguang Wuhuoshi Memorial, ung thư da chủ yếu bao gồm ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào hắc tố. Ung thư biểu mô tế bào đáy thường xảy ra ở người cao t.uổi và không dễ di căn đến những cơ quan xung quanh, nhưng có thể di căn vào xương, tuy nhiên mức độ ác tính và khả năng di căn không cao, diễn tiến chậm, nếu được điều trị sớm có thể nhanh khỏi bệnh. Ung thư biểu mô tế bào vảy ác tính hơn và tương đối dễ di căn nhưng tỷ lệ tái phát không cao, nếu phát hiện và điều trị sớm thì bệnh cũng có cơ hội chữa khỏi. Đáng lo nhất trong 3 loại ung thư da là ung thư biểu mô tế bào hắc tố, bệnh nhân mắc loại này thường có tiên lượng xấu và tỷ lệ t.ử v.ong cao.
U hắc tố ác tính nếu phát hiện sớm và điều trị ở giai đoạn khu trú (giai đoạn I và II) có tiên lượng sống tương đối tốt. Ngược lại, các giai đoạn sau, đặc biệt khi đã di căn hạch và di căn xa, tiên lượng sống của bệnh nhân rất xấu, khó điều trị và hiệu quả kém.
Nốt ruồi biểu hiện ung thư có đặc điểm như thế nào?
Tiến sĩ Tang Haoyue chỉ ra rằng nốt ruồi bình thường có hình tròn đều đặn và đối xứng, chúng phát triển ở những vị trí hiện có và không có những đặc điểm kỳ lạ. Nếu gặp phải tình trạng như nốt ruồi bị vỡ liên tục, thậm chí c.hảy m.áu, ngứa hoặc tăng kích thước nhanh chóng thì nên đi kiểm tra càng sớm càng tốt, vì đây có thể là dấu hiệu của ung thư biểu mô tế bào hắc tố. Những biểu hiện khác có thể kể đến là hình dạng của nốt ruồi không đối xứng, các cạnh có răng cưa không đều, thiếu góc, nhô lên, không có đường viền, màu sắc không đồng đều, đường kính vượt quá 5mm…Những triệu chứng này được tóm tắt lại bằng quy luật ABCDE như sau:
A (Asymmetric): Có tính bất đối xứng.
B (Border irregularity): Đường viền không đều.
C (Color variegation): Màu sắc không đồng nhất.
D (Diameter): Đường kính lớn hơn 5mm.
E (Enlargement hoặc Evolution): Lan rộng hay phát triển nhanh.
Ngoài ra, nhiều người cho rằng “nốt ruồi có lông” là nốt ruồi bình thường, về vấn đề này, Tiến sĩ Tang Haoyue khẳng định, đây không phải là căn cứ để chẩn đoán lâm sàng, nốt ruồi có lông cũng có thể là dấu hiệu ung thư da nếu chúng bỗng nhiên chuyển sang màu bạc trắng và dễ bị rụng.
Phòng ngừa ung thư da
– Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, đặc biệt vào giữa trưa. Bạn hãy mặc các loại quần áo dài để che chắn tay và chân.
– Đội mũ rộng vành để bảo vệ mặt, đầu, cổ và tai.
– Sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF trên 15.
– Tránh tắm nắng nhân tạo
– Nếu t.iền sử gia đình có người mắc ung thư hắc tố hoặc hội chứng nốt ruồi không điển hình thì nên được theo dõi sát sao để phát hiện các nốt ruồi cảnh báo ung thư trên cơ thể.
Bác sĩ hướng dẫn cách nhận biết nốt ruồi dễ ác tính hóa
Các bớt sắc tố, thậm chí là các nốt ruồi cũng có thể biến thành ác tính. Người bệnh cần được thăm khám để xử lý kịp thời.
Theo TS.BS Phạm Thị Việt Dung, người dân không nên coi thường các bớt sắc tố kể cả những nốt nhỏ như nốt ruồi thông thường. Nó có thể biến thành ác tính, đặc biệt là những bớt ở vùng tiếp xúc nhiều với ánh mặt trời và vùng hay bị chà xát, tỳ đè.
Những dấu hiệu nghi ngờ bớt sắc tố ác tính hóa được viết tắt bằng 5 chữ ABCDE trong tiếng Anh. Trong đó:
Bác sĩ khuyên với những tổn thương có các dấu hiệu trên người bệnh cần đến khám sớm để được xử lý kịp thời. Những nơi có thể đến khám khi có nghi ngờ bớt sắc tố đó là các khoa phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ (chứ không phải là SPA), các khoa và viện Da liễu, các khoa và viện Ung bướu.
Ung thư da là một trong những bệnh ung thư thường gặp, dễ chẩn đoán bằng mắt thường, có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm. Để phát hiện sớm, mọi người có thể tự quan sát toàn bộ da cơ thể, đặc biệt là các vùng da hở, tốt nhất là sau mỗi lần tắm.
Dấu hiệu nhận biết ung thư da
Đau và ngứa
Khi bị ung thư da bạn sẽ cảm thấy ngứa dai dẳng, cảm giác đau ở vùng da nào đó. Hoặc là khi xuất hiện nốt mẩn đỏ trên cơ thể cũng là dấu hiệu của ung thư da.
C.hảy m.áu, viêm loét
Những vết loét trên da có thể khỏi sau một thời gian hoặc sau khi sử dụng một số loại thuốc hỗ trợ. Tuy nhiên nếu hiện tượng viêm loét, c.hảy m.áu tại bề mặt da diễn ra thường xuyên thì đây là một trong những dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mắc bệnh.
Gia tăng đột ngột về số lượng, tính chất nốt ruồi
Bất đối xứng: Nếu bạn phát hiện nốt ruồi mất tính đối xứng cần đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra vì đây có thể là dấu hiệu đầu tiên cảnh báo nguy cơ ung thư da.
Màu sắc nốt ruồi thay đổi: Những nốt ruồi lành tính thường có màu đồng nhất. Nếu bạn phát hiện nốt ruồi có sự thay đổi về màu sắc thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ nốt ruồi ác tính có khả năng phát triển thành tế bào ung thư.
Đường kính thay đổi: Nếu trong một thời gian ngắn nốt ruồi của bạn có sự thay đổi về kích thước (lớn hơn 6 mm) thì hãy đi kiểm tra ngay.
Để phòng tránh ung thư da
Hạn chế tiếp xúc tối đa với ánh nắng mặt trời trong thời gian 10h sáng đến 4h chiều. Vì đây là thời điểm tia cực tím mặt trời mạnh nhất. Nên dành buổi sáng sớm và chiều tối để thưởng thức các hoạt động ngoài trời yêu thích.
Sử dụng quần áo che chắn ánh nắng.
Dùng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 15 và chỉ số PA hợp lý.
Tránh các loại thuốc làm da nhạy cảm với ánh nắng.
Thường xuyên kiểm tra định kỳ để nhận ra dấu hiệu bệnh sớm nhất
Nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh ung thư da là tiếp xúc quá nhiều với tia tử ngoại khiến cấu trúc da bị phá hủy. Chính vì vậy, những người ra nắng nhiều lần hay trong thời gian dài đều có khả năng bị ung thư da, đặc biệt nếu da không được che phủ hay bôi kem chống nắng.
