Thời tiết thay đổi thất thường, tạo điều kiện cho virus gây bệnh thủy đậu phát triển, lây lan.
Nếu không phát hiện, điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Chuyên gia y tế khuyến cáo, tiêm vaccine là biện pháp phòng bệnh và tránh nguy cơ biến chứng hiệu quả nhất.
Bệnh thủy đậu “vào mùa”
Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, trong tuần qua, Hà Nội ghi nhận 44 ca mắc thủy đậu (tăng 21 ca so với tuần trước đó). Trong đó có một số huyện có nhiều bệnh nhân như Mê Linh (12 ca), Thanh Trì (8 ca) và Mỹ Đức (6 ca).
Tính từ đầu năm 2024 đến nay, Hà Nội ghi nhận 246 ca mắc thủy đậu (giảm 364 ca so với cùng kỳ năm 2023). Với thời tiết giao mùa như hiện nay, CDC Hà Nội dự báo, số ca mắc thủy đậu có thể gia tăng trong thời gian tới.
Thời gian gần đây, các bệnh viện tại Hà Nội ghi nhận nhiều ca mắc thủy đậu ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Nhiều trường hợp bệnh tưởng nhẹ nhưng lại rất nguy hiểm khi bị biến chứng.
Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Hà Đông khám cho bệnh nhi mắc bệnh thủy đậu. Ảnh BVCC
Tại Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông đã điều trị nội và ngoại trú cho gần 10 bệnh nhân mắc thủy đậu, bao gồm cả người lớn và trẻ nhỏ.
Bác sĩ Trần Thị Kim Anh – Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông cho biết, nhiều trường hợp bệnh tưởng nhẹ nhưng lại rất nguy hiểm khi bị biến chứng, nhất là với những trường hợp chưa được tiêm vaccine, không được chăm sóc, điều trị đúng cách.
Đặc biệt, tại Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông đã điều trị cho bệnh nhi 9 tháng t.uổi mắc thủy đậu. Do chưa được tiêm phòng vaccine nên khi mắc, bệnh nhi bị biến chứng, dẫn tới viêm phổi, xuất hiện nhiều nốt phỏng thủy đậu trên người, mặt…
Hay tại Bệnh viện Đa khoa Ba Vì, từ đầu năm đến nay đã điều trị nội trú cho 16 bệnh nhân mắc thủy đậu nặng và 58 ca điều trị ngoại trú, trong đó có cả người lớn và t.rẻ e.m.
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, từ sau Tết Nguyên đán đến nay, bệnh viện ghi nhận nhiều ca đến khám ngoại trú, một số ca ca phải nhập viện do biến chứng thủy đậu, số ca tăng khoảng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, có nhiều ca bệnh nặng, biến chứng phổ biến nhất là bội nhiễm da. Hầu hết bệnh nhân nhập viện đều chưa tiêm phòng vaccine.
Tránh nguy cơ biến chứng
Hiện nay, cả nước xuất hiện nhiều ổ dịch thủy đậu với nhiều ca mắc, biến chứng và đã có ca t.ử v.ong. Trước đó, CDC Yên Bái ghi nhận người phụ nữ 42 t.uổi t.ử v.ong do mắc thủy đậu kèm biến chứng viêm phổi nặng, suy gan cấp.
Theo các bác sĩ, thủy đậu là bệnh do virus varicella zoster gây ra. Bệnh xảy ra quanh năm và tăng cao hơn từ tháng 2 đến tháng 6 hằng năm. Bệnh có khả năng lây lan cao đối với người chưa từng mắc hoặc chưa từng tiêm vaccine.
Thời điểm này được xem là “mùa” của thủy đậu do virus gây bệnh sinh sôi và phát tán nhanh chóng khi độ ẩm trong không khí cao. Bệnh thường diễn biến lành tính, nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách và điều trị cẩn thận, người bệnh có nguy cơ mắc các biến chứng nặng nề như viêm phổi, viêm não, n.hiễm t.rùng huyết…, thậm chí t.ử v.ong.
Tiêm vaccine là biện pháp phòng bệnh thủy đậu, tránh nguy cơ biến chứng hiệu quả nhất.
Liên quan đến vấn đề này, bác sĩ Đinh Thị Uyên – Phụ trách Đơn nguyên tiêm chủng, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông lưu ý, thủy đậu không chỉ là bệnh ngoài da để lại sẹo, mà có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm phổi, viêm tai ảnh hưởng đến thính lực…
Đáng nói, virus thủy đậu có thể tồn tại trong tế bào thần kinh nhiều năm và diễn tiến thành bệnh zona thần kinh gây đau đớn, giảm chất lượng cuộc sống cho người bệnh sau này. Khi phát bệnh zona thần kinh, người bệnh vẫn có thể tiếp tục lây virus cho người khác gây ra bệnh thủy đậu. Bệnh thủy đậu đặc biệt nguy hiểm với bà bầu, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người có bệnh nền.
Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo, người dân cần vệ sinh nhà cửa, nơi làm việc sạch sẽ, sử dụng đồ dùng sinh hoạt riêng; vệ sinh mũi họng hằng ngày bằng nước muối sinh lý. Cùng với đó, tiêm vaccine phòng bệnh thủy đậu cho t.rẻ e.m từ 9 tháng t.uổi để phòng bệnh, tránh lây lan. Người dân tuyệt đối không nên tự điều trị tại nhà, tránh bệnh tiến triển nặng.
Theo Cục Y tế dự phòng, bệnh thủy đậu là bệnh cấp tính do virus có khả năng sống được vài ngày trong vẩy thủy đậu khi bong ra tồn tại trong không khí. Bệnh rất dễ lây lan, lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp thông qua tiếp xúc trực tiếp, qua dịch tiết mũi họng, dịch từ nốt phỏng thủy đậu.
Khi bị bệnh, bệnh nhân thường có các biểu hiện như mệt mỏi, nhức đầu, sốt nhẹ, chảy nước mũi, đau họng và trên da xuất hiện các nốt phỏng nước (bắt đầu ở vùng đầu, mắt rồi lan ra toàn thân).
Để chủ động phòng tránh bệnh thủy đậu, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo, người dân hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh. Những trường hợp mắc bệnh thủy đậu cần được nghỉ học hoặc nghỉ làm việc từ 7-10 ngày từ khi bắt đầu phát hiện bệnh để tránh lây lan cho người xung quanh.
Làm gì để nhanh khỏi bệnh thủy đậu?
Thủy đậu có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm
Bị thủy đậu bao nhiêu ngày là khỏi? Nếu chăm sóc đúng cách, thủy đậu có thể tự khỏi trong vòng từ 7-10 ngày, thông thường bệnh trải qua 3 giai đoạn:
– Sau khi tiếp xúc với người bệnh đến lúc phát hiện ra bệnh sẽ rơi vào khoảng từ 2-3 tuần. Khoảng thời gian ủ bệnh này, người bệnh không có bất kỳ triệu chứng nào.
– Sau khi ủ bệnh từ 10-21 ngày, người bệnh sẽ có các biểu hiện sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn. Những triệu chứng này dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý như cảm cúm.
– Giai đoạn toàn phát: Người bệnh sốt, ngứa, xuất hiện mụn nước ở các vị trí: đầu, cổ, mặt, thân người, cơ quan s.inh d.ục, lưỡi, miệng… Mụn nước có thể lan ra toàn thân trong vòng từ 12-24 giờ với kích thước từ 1-3mm. Mụn nước thủy đậu thường có quầng viêm đỏ xung quanh, bên trong chứa dịch trong và lõm ở giữa.
Người bị mắc thủy đậu cần được bôi thuốc và chăm sóc đúng cách
Trong trường hợp mụn nước bị bội nhiễm có thể chuyển sang màu đục do chứa mủ.
Sau khoảng 3-4 ngày các triệu chứng giảm dần, không xuất hiện mụn nước mới, các mụn nước cũ khô dần và bong vảy, không để lại sẹo nếu được chăm sóc đúng cách.
Tuy nhiên, với những người có bệnh lý nền hoặc chăm sóc không đúng cách sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm như:
– N.hiễm t.rùng huyết
– Viêm não, viêm tiểu não
– Viêm phổi
– Đặc biệt với phụ nữ mang thai có thể gây ra tình trạng viêm phổi, sẩy thai, trẻ sinh ra bị nhiều dị tật bẩm sinh.
– Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus thủy đậu vẫn sẽ tồn tại trong các hạch thần kinh dưới dạng ngủ đông và chờ điều kiện thích hợp như khi sức đề kháng giảm sẽ phát triển và gây ra bệnh zona thần kinh.
Những lưu ý khi chăm sóc người bệnh thủy đậu
Có rất nhiều câu hỏi liên quan đến cách chăm sóc người bệnh mắc thủy đậu. Sau đây là một số vấn đề thường gặp:
– Bị thủy đậu có cần kiêng tắm? Trước đây người dân thường quan niệm khi mắc thủy đậu cần chùm kín chăn, kiêng gió, kiêng tắm để các nốt rạ không mọc nhiều. Tuy nhiên, việc người bệnh thủy đậu không tắm có thể sẽ gây mất vệ sinh trên da và dẫn tới việc n.hiễm t.rùng sau khi mắc thủy đậu.
Người bệnh thủy đậu có thể tắm nhưng nên tắm nhanh để không bị nhiễm lạnh, nên tắm bằng nước ấm và tắm ở những nơi kín gió, nhiệt độ ấm, không chà sát mạnh tránh việc các mụn nước bị vỡ. Sau khi tắm xong nên lau người bằng khăn mềm.
– Bị thủy đậu nên tắm lá gì? Người bệnh tuyệt đối không sử dụng các loại nước lá, nước muối để tắm.
– Mắc thủy đậu nên ăn gì? Người mắc thủy đậu cần ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, nên chọn đồ ăn lỏng, mềm để dễ hấp thu. Người bệnh nên bổ sung các thực phẩm chứa nhiều collagen, vitamin và hạn chế đồ ăn cay nóng, đồ ăn dễ kích ứng… Bên cạnh đó, khi bị thủy đậu nên uống oresol giúp cơ thể bù nước và điện giải.
– Người mắc thủy đậu cần lưu ý gì? Khi bị thủy đậu, người bệnh nên chọn trang phục chất liệu cotton để mặc nhằm tránh gây kích ứng. Bên cạnh đó nên vệ sinh mũi, họng và nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý ngày 3-4 lần. Đặc biệt không cậy, chọc làm vỡ các mụn nước.
– Thủy đậu có lây không? Bệnh thủy đậu có thể lây khi người bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi… lúc này virus sẽ theo nước bọt hoặc dịch tiết ở mũi ra ngoài không khí và lây cho người lành. Bệnh thủy đậu cũng có thể lây khi tiếp xúc với dịch tiết ở các mụn nước của người bệnh, lây qua các đồ vật dùng chung như quần áo, chăn ga… Đặc biệt, đối tượng trẻ nhỏ dễ có nguy cơ mắc thủy đậu nhiều nhất.
– Khi nào cần đến bệnh viện? Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như nôn liên tục, đau đầu dữ dội, buồn ngủ, xuất hiện tình trạng lú lẫn, khó thở, ho dai dẳng hay mụn nước thủy đậu trở thành vết loét lớn hơn thì nên đến cơ sở y tế để được thăm khám vì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo các biến chứng nguy hiểm.
– Để phòng ngừa bệnh thủy đậu người dân nên tiêm phòng vaccine, hạn chế tiếp xúc với người nhiễm bệnh hoặc nghi ngờ nhiễm bệnh hoặc sau khi tiếp xúc cần rửa tay bằng xà phòng/cồn.
