Các chuyên gia ước tính trong số 20% bệnh nhân Covid-19 ở mức độ vừa và trung bình có 5% chuyển biến nặng và 0,5-1% diễn tiến rất nặng.
Hầu hết người mắc Covid-19 không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng một tuần. Tuy nhiên, vẫn có 15-20% các trường hợp tiến triển dần nặng lên. Diễn tiến bệnh tùy theo cơ địa của mỗi bệnh nhân, song những yếu có thể là làm tăng nguy cơ bệnh nặng là người cao t.uổi, người có bệnh nền, béo phì…
Bệnh thường tiến triển nặng vào tuần thứ 2 kể từ khi phát bệnh. T.ử v.ong xảy ra nhiều hơn ở người cao t.uổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo.
Triệu chứng nhiễm SARS-CoV-2
Thời gian ủ bệnh là 2-14 ngày, trung bình 5-7 ngày. Trong giai đoạn khởi phát, người bệnh hay gặp các triệu chứng như: sốt, ho khan, mệt mỏi, đau họng. Một số trường hợp có biểu hiện rối loạn khứu giác hoặc tê lưỡi..
Trong giai đoạn toàn phát, hầu hết các bệnh nhân (khoảng hơn 80%) có chỉ bị sốt nhẹ, ho, mệt mỏi và không bị viêm phổi và tự hồi phục sau một tuần. Một số trường hợp có viêm kết mạc, dấu hiệu viêm đỏ các đầu ngón chân… Tuy nhiên, một số trường hợp không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng nào.
Hiện nay, bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, mà chủ yếu điều trị triệu chứng.
Cụ thể, theo TS Nguyễn Văn Thường, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Đức Giang ( Hà Nội), nếu sốt trên 38 độ 5, có thể dùng paracetamol, liều 10-15 mg/kg/lần, không quá 60 mg/kg/ngày cho t.rẻ e.m và không quá 2 gam/ngày với người lớn. T.rẻ e.m không uống quá 4 lần trong một ngày.
Nếu bị ho, người bệnh có thể dùng các thuốc giảm ho thông thường (thảo dược hay quất hấp mật ong…). Đồng thời cần báo với nhân viên y tế nếu ho tăng lên nhiều.
Để tăng cường miễn dịch, bệnh nhân cố gắng ăn uống đảm bảo đủ chất, đủ vitamin (có thể uống bổ sung một số loại vitamin như vitamin C, B, PP…), uống nhiều nước, giữ vệ sinh thân thể (răng miệng…).
Người bệnh có thể tập các động tác thể dục vừa sức, lưu ý không tập thể dục nặng, tập thở ít nhất 15 phút mỗi ngày. Bên cạnh đó, cần cố gắng suy nghĩ tích cực, đọc sách đọc báo, xem tin tức…
Phát hiện sớm dấu hiệu cần được cấp cứu
Dưới đây, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại Học Y Hà Nội chỉ ra gợi ý giúp phát hiện sớm dấu hiệu cần được cấp cứu ở bệnh nhân Covid-19 trong quá trình theo dõi, điều trị tại nhà.
Ở người lớn, các triệu chứng này bao gồm:
– Thần kinh: Lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/mệt lả.
– Hô hấp: Khó thở, thở hụt hơi, hoặc nhịp thở nhanh> 25 lần/phút hoặc SpO2 94%.
– Nhịp tim:> 120 nhịp/ phút hoặc
– Huyết áp thấp: Huyết áp tâm thu
– Đau tức ngực: Đau thường xuyên, cảm giác co thắt ngực, đau tăng khi hít sâu.
– Chi: Tím môi, tím đầu móng tay, móng chân; da xanh, môi nhợt, lạnh đầu chi.
– Toàn thân: Bất kỳ tình trạng bất ổn nào mà người bệnh nghĩ rằng mình cần cấp cứu ngay.
Những dấu hiệu cảnh báo ở trẻ gồm:
– Tím tái.
– Không thể uống/bú được.
– SpO2 94%.
– Ho, khó thở hoặc thở nhanh: nhịp thở lớn 60 lần/phút ở trẻ dưới 2 tháng; 50 lần/phút ở trẻ 2-11 tháng, 40 lần/phút ở trẻ 1-5 t.uổi.
– Thở rên hoặc rút lõm lồng ngực.
– Toàn thân là bất kỳ tình trạng bất ổn nào cần được cấp cứu.
Người bệnh lọc m.áu cần được quan tâm đặc biệt trong đại dịch COVID-19
Hiện cả nước có khoảng 30.000 bệnh nhân lọc m.áu, trong đó bệnh nhân thận nhân tạo là 28.000 và 2.000 bệnh nhân lọc màng bụng.
Trong đại dịch COVID-19, người bệnh lọc m.áu là một trong những đối tượng có nguy cơ mắc và chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, nếu mắc COVID-19 có nguy cơ diễn biến nặng…
Chiều 18/6, PGS.TS Lương Ngọc Khuê- Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa bệnh, Phó trưởng Tiểu ban điều trị đã chủ trì buổi họp xây dựng hướng dẫn tổ chức hoạt động lọc m.áu trong các cơ sở khám chữa bệnh trong dịch COVID-19.
Tại cuộc họp, PGS.TS Lương Ngọc Khuê cho biết, trong đại dịch COVID-19, người bệnh lọc m.áu là một trong những đối tượng có nguy cơ mắc và chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, nếu mắc COVID-19 có nguy cơ diễn biến nặng trên bệnh lý nền, tình trạng suy giảm miễn dịch. Bộ Y tế đã ban hành nhiều tài liệu để chăm sóc và điều trị bệnh nhân thận như Quy trình lọc m.áu theo Quyết định số 2482/2018; Quyết định số 1470/QĐ-BYT ngày 6/3/2021 về hướng dẫn điều trị, quản lý bệnh thận mạn giai đoạn cuối trong dịch COVID-19…
Theo Tổ chức y tế thế giới, tỷ lệ người bệnh lọc m.áu mắc COVID-19 diễn biến nặng và nguy kịch khoảng 16-20%. Tại Đà Nẵng năm 2020 ghi nhận 46 người bệnh thận dương tính COVID-19, trong đó có 26 người bệnh t.ử v.ong (56,5%).
Riêng tại BV dã chiến Hoà Vang, đã tiếp nhận và điều trị cho 38 người bệnh lóc m.áu dương tính với COVID-19, số người t.ử v.ong là 12 (31,%). Thực tế tại Đà Nẵng cho thấy nếu được chuẩn bị tốt về điều kiện cơ sở vật chất, nhân lực, đào tạo, tổ chức sàng lọc, phân nhóm người bệnh lọc m.áu, tổ chức, điều phối hoạt động lọc m.áu thì có thể giảm thiểu được nguy cơ lây nhiễm, hạn chế nguy cơ diễn biến nặng và hạn chế số người bệnh t.ử v.ong.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh trong đại dịch COVID-19, người bệnh lọc m.áu là một trong những đối tượng có nguy cơ mắc và chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, nếu mắc COVID-19 có nguy cơ diễn biến nặng trên bệnh lý nền
TS Nguyễn Hữu Dũng- Trưởng khoa Thận Nhân tạo- BV Bạch Mai cho biết, hiện có khoảng 30.000 bệnh nhân lọc m.áu, trong đó bệnh nhân thận nhân tạo là 28.000 và 2.000 bệnh nhân lọc màng bụng. Cả nước có 374 trung tâm thận nhân tạo và hầu hết các trung tâm nằm trong bệnh viện. Việc đảm bảo cung cấp dịch vụ lọc m.áu cho người bệnh lọc m.áu tại các cơ sở khám chữa bệnh cần sự tổ chức, nhất quán và chuẩn bị sẵn sàng với sự phối hợp của nhiều bên liên quan.
Tại buổi họp, các chuyên gia đã bàn luận về công tác tổ chức quản lý hoạt động lọc m.áu trong phòng chống dịch COVID-19, xem xét thiết lập một đơn nguyên lọc m.áu tại phòng lọc m.áu cách ly của bệnh viện hoặc điều trị thận nhân tạo nhiễm COVID-19 tại đơn vị lọc m.áu thuộc BV dã chiến; Bố trí khu vực sàng lọc; đào tạo nhân viên, vật tư, trang thiết bị, máy móc, phương tiện…
Các chuyên gia cũng đề nghị người lọc m.áu chu kỳ được ưu tiên tiêm vắc xin, người nhà, người chăm sóc đi kèm cũng được ưu tiên tiêm vắc xin.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh, mục tiêu của hướng dẫn là đảm bảo an toàn cho người bệnh lọc m.áu các tuyến, do đó hướng dẫn phải viết ngắn gọn, khoa học, súc tích và thực tiễn.
